CHP Genel Lider Yardımcısı ve Ordu Milletvekili Seyit Torun, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, CHP’nin muhtarların görüşünü alarak hazırladığı, “Muhtarlık Temel Kanunu Teklifi’nin” detaylarını aktardı. Toplantıya CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı ve CHP Bilecik Milletvekili Yaşar Tüzün de katıldı.

Meclis’teki tüm vekillere seslenen Torun, muhtarlık kurumunun siyasi tartışmaların üzerinde tutulması gerektiğini vurguladı. Torun, “CHP olarak, muhtarlarımızın sıkıntılarının çözülmesi için elimizi taşın altına koyuyoruz. Bizim kederimiz bağcı dövmek değil üzüm yemektir. Şayet siz de muhtarlarımızın hakkını teslim etmek istiyorsanız, gelin bu kanun teklifini tartışalım ve oybirliği ile maddeleştirelim.” dedi.

Torun’un konuşmasından öne çıkan başlıklar şöyle:

CHP olarak, mahallî demokrasinin ana ögesi olan Muhtarlık kurumunun ayağa kaldırılması için yapan politikalarımızı her fırsatta kamuoyu ile paylaşıyoruz. Muhtarlarımızın meselelerini en fazla gündeme getiren başkan olan sayın Genel Liderimiz da ülkemizin dört bir yanında muhtarlarımızla bir ortaya gelerek, hem meseleleri tespit ediyor hem de tahlil tekliflerini lisana getiriyor. Fakat siyasi iktidar, maalesef, ülkemizin pek çok sıkıntısına olduğu üzere muhtarlarımızın meselelerine da kulaklarını kapatmış durumda.

“Bulundukları bölgenin sıkıntılarını en yeterli bilen kanaat önderleridir”

Muhtar, köy yahut mahalleyi temsil etmek üzere direkt halk tarafından seçilen kişidir. Demokrasi tarihimizde çok kıymetli bir yeri olan muhtarlar tıpkı vakitte, bulundukları bölgenin meselelerini en âlâ bilen kanaat liderleridir. Muhtarlarımız, seçilmiş olmalarına karşın, siyasi partilerin dışında kalma özelliklerini her periyotta korumuştur. Siyaset kurumuna düşen vazife ise, muhtarlıklarımızın bu vasıflarını güçlendirmek ve hizmet kapasitelerini artırmaktır.

“Muhtarlarımızın temel sıkıntılarının tahliline yönelik bir adım atılmamıştır”

Ancak üzülerek söylüyorum ki AKP iktidarlarında muhtarların bu demokratik rollerine büyük ziyanlar verilmiştir. Bir periyot mahalle muhtarlıklarının kapatılması dahi ortaya atılmıştır. Hatta ve hatta, son periyotta, muhtarlık seçimlerinin, mahallî seçimlerden başka bir tarihte yapılması tartışması dahi gündeme getirilmiştir. Bu problemli fikirler tartışılsa da ne yazık ki muhtarlarımızın temel meselelerinin tahliline yönelik bir adım atılmamıştır.

“Muhalefette olsak dahi muhtarlarımızın problemlerine kayıtsız kalmıyoruz”

CHP olarak, şu anda muhalefette olsak dahi muhtarlarımızın problemlerine kayıtsız kalmıyoruz. Bu kapsamda, muhtarlarımızın en değerli talebi olan Muhtarlık Temel Kanunu ile ilgili hazırlıklarımızı, muhtarlarımızın da görüşlerini alarak tamamladık. Yürürlükteki mevzuatta, 82 farklı kanun, tüzük ve yönetmeliğin 354 hususunda, direkt köy ve mahalle muhtarlarına vurgu yapılmaktadır. Biz, bu dağınıklığı ortadan kaldırmak ve düzenlemeleri tek çatı altında toplamak hedefiyle 84 unsurdan oluşan Muhtarlık Temel Kanunu Teklifi’mizi Meclis Başkanlığı’na sunuyoruz. Teklifimizde yer alan düzenlemeleri özetle kamuoyunun bilgisine sunmak isterim.

“Köy meclisi ve mahalle meclislerine, bütçe hakkı getiriyoruz”

İlk olarak; Köy İhtiyar Meclisi ve Mahalle İhtiyar Heyetleri’ni, ‘Köy Meclisi’ ve ‘Mahalle Meclisi’ isimleri altında yine düzenliyoruz. Köy Meclisi ve Mahalle Meclislerine, bütçe hakkı getiriyoruz. Genel bütçe vergi gelirlerinden, vilayet özel iradelerine aktarılan hissenin, yüzde 1.5’inin o vilayetteki köy bütçelerine aktarılmasını temin ediyoruz. Ayrıyeten, belediye sonları içerisinde toplanan emlak vergisi gelirlerinin yüzde 1’inin ise mahalle muhtarlıkları bütçesine ayrılmasını sağlıyoruz.

“Posta evrakı başına fiyat almalarını temin ediyoruz”

Muhtarlıklarımıza bütçe hakkı tanırken, bu bütçeden yapılacak harcamaları da yasal kontrole tabi tutuyoruz. Bilindiği üzere muhtarlarımız, kendilerine bildirim edilen posta evraklarını dağıtıyor lakin karşılığında hiçbir fiyat almıyor. Biz muhtarlarımızı PTT’nin angarya memuru olmaktan çıkarıyor, dağıtacakları posta evrakı başına fiyat almalarını temin ediyoruz.

Demokrasinin bir gereği olarak, muhtarlarımızın karar alma süreçlerine iştirakini sağlıyoruz. Köy muhtarına Vilayet Genel Meclisinde, mahalle muhtarına ise Belediye Meclisinde, kendi sorumluluk alanlarını ilgilendiren bahislerin görüşüleceği toplantılarda, kelam ve oy hakkı veriyoruz. Belediye Kanunu’nun 75’inci unsurunda değişiklik yaparak, mahalle muhtarlarının belediyelerle ortak proje gerçekleştirmesine imkân tanıyoruz.

Muhtarlık seçimlerini tekrar düzenliyor, muhtarlığa adaylık yöntemi getiriyoruz. Buna nazaran; muhtar adayı olmak isteyenlerin, yeterli hal kâğıdı ile ilçe seçim heyetlerine başvurması ve muhtarlık seçimlerinde fotoğraflı birleşik oy pusulası kullanımına geçilmesini sağlıyoruz.

Muhtarlarımızın en büyük problemlerinden biri de özlük haklarıdır. Kanun teklifimizle; muhtarlarımızın artık ödenek değil aylık almasını sağlıyoruz. Muhtarlarımıza ödenecek aylıkların ise 2021 yılının ikinci yarısına ait hesaplamalara nazaran; 2 bin 653 TL’den, 3 bin 955 TL’ye yükseltilmesini, yani fiyatların 1.302 TL meblağında artırılmasını öneriyoruz. Ve bu fiyatın hiçbir şartta minimum fiyatın altına düşmemesini açık bir karara bağlıyoruz. Belediyelere ve vilayet özel yönetimlerine, her muhtarlık için ‘Muhtar Konutu ve Köy Konağı’ inşa ederek, temel kullanım masraflarını karşılama sorumluluğu getiriyoruz. Ayrıyeten, aşikâr bir nüfusu aşan yerlerdeki muhtarlıklara, ofis işçisi görevlendirme hakkı veriyoruz. Bilindiği üzere, toplumsal yardımların dağıtılmasında muhtarların devre dışı bırakılması tartışma konusu olmuştur. Biz bu tartışmaya bir son veriyor, toplumsal yardımların, bölgesini en güzel tanıyan seçilmiş bireyler olan muhtarlarımız aracılığı ile dağıtılmasını düzenliyoruz.

Türkiye Muhtarlar Birliği

Kanun teklifimizde, muhtarların siyasi partiler alanı dışında kalma özelliğini yeni kurallarla güçlendiriyor, muhtarlarımızın bölgesel ve ulusal birlikler kurmaları için gerekli düzenlemeleri yapıyoruz. Böylelikle Türkiye Muhtarlar Birliği’nin kurulmasının da alt yapısını oluşturuyoruz. Muhtarlarımızın en temel meselelerinden biri de müsaade hakları. Kanun teklifimizde muhtarlarımıza yıllık 30 gün müsaade hakkı tanıyoruz. Bununla birlikte; vazifeli müsaadeli ve hastalık hallerinde muhtar aylığının kesilmeyeceğini karara bağlıyoruz.

“Kadın muhtarlarımıza analık müsaadesi verilmesini sağlıyoruz”

Kadın muhtarlarımıza, doğumdan 8 hafta evvel ve 8 hafta sonra olmak üzere toplam 16 hafta mühletle aylıkları kesilmeksizin analık müsaadesi verilmesini sağlıyoruz. Son olarak, muhtarlarımızın kent içi ulaşım hizmetlerinden fiyatsız faydalanmalarına ait düzenleme yapıyor ve mevcut durumda köy muhtarlarında bulunan evlendirme yetkisini mahalle muhtarlarımıza da tanıyoruz. Bir periyot vazife yapan muhtarlarımıza özel pasaport alma hakkını da kanun teklifimizde öneriyoruz.

“Muhtarlarımızı ‘yetkisiz seçilmiş’ şahıslar olmaktan büsbütün çıkarıyoruz”

CHP olarak tüm bu düzenlemelerle birlikte, muhtarlarımızı, ‘yetkisiz seçilmiş’ şahıslar olmaktan büsbütün çıkarıyoruz. Muhtarlıklarımızı, yetki, sorumluluk, özlük hakları ve hizmet kapasiteleri açısından güçlendiriyoruz. Köy ve mahallelerimizin idarelerinde, demokratik standartlara dayalı yeni bir anlayışı inşa ediyoruz. Kanun teklifimizin bu bakımdan, lokal demokrasi açısından bir ihtilal niteliğinde olduğunun altını çizmek isterim. Biz muhtarlara bir ayrıcalık tanımıyor, bir lütuf sunmuyoruz. Tam bilakis, muhtarlarımızın hakkını, muhtarlarımıza teslim ediyoruz. Zira inanıyoruz ki, köy ve mahallelerimizde, aktif hizmete dayalı demokratik bir ömür, muhtarlarımızın ellerinde filizlenecektir.

“Muhtarlık kurumu, siyasi tartışmaların üzerinde tutulmalıdır”

Buradan da tüm siyasi partilerden milletvekillerine davette bulunuyoruz. Muhtarlık kurumu, siyasi tartışmaların üzerinde tutulmalıdır. CHP olarak, muhtarlarımızın problemlerinin çözülmesi için elimizi taşın altına koyuyoruz. Bizim kederimiz bağcı dövmek değil üzüm yemektir. Şayet siz de muhtarlarımızın hakkını teslim etmek istiyorsanız, gelin bu kanun teklifini tartışalım ve oy birliği ile maddeleştirelim. Daima birlikte bu demokrasi ayıbına son verelim.

“İlk yapacağımız işlerden biri Muhtarlık Kanunu Teklifini yasalaştırmak olacaktır”

AKP Genel Başkanı’na da seslenmek isteriz. Muhtarlarımızı sarayda toplayıp siyasi parti propagandası yaparak meseleler çözülmüyor. Şayet samimiyseniz, bizim kanun teklifimiz hazır. Bu teklif Genel Kurul’a geldiğinde, tüm siyasi partiler için birebir vakitte bir samimiyet testi olacaktır. Kimler muhtarlarımızın problemlerini çözmek istiyor, kimler çözümsüzlüğü savunuyor, tüm kamuoyu, muhtarlarımız görecektir. Biz tüm muhtarlarımıza kelam veriyoruz. Şayet iktidar bu düzenlemeyi hayata geçirmezse, iktidar olduğumuzda birinci yapacağımız işlerden biri Muhtarlık Kanunu Teklifi’ni yasalaştırmak olacaktır.”

“FETÖ’ye nasıl takviye verdiği, birlikte hareket ettiği belliydi”

Torun, açıklamalarının akabinde gazetecilerin sorularını da yanıtladı. Eski Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Melih Gökçek’in “FETÖ’cülerle çalışmadım demiyorum ki” açıklamalarının sorulması üzerine Torun, şunları söyledi:

“Demek ki Gökçek, bir itirafta bulunuyor. Aslında bildiğimiz bir şeydi. Kendisinin geçmişte FETÖ ile ilgili çok övgülerini, methiyelerini duymuştuk. Artık de kendi içinde bulunduğu durumu bir formda itiraf ediyor. Esasen, geçmişte FETÖ’ye nasıl takviye verdiği, birlikte hareket ettiği belirliydi. Şu anda bunu kendisi de açıklamış oldu. Şad olduk. Ankara’yı geçmişte nasıl parsel parsel sattığını, onlara nasıl menfaat sağladığını da açıklarsa mutlu oluruz. Yalnızca FETÖ ile bir iş birliği yaparak, itirafta bulunarak kurtulmak yetmiyor. Onlara hangi imkanları, avantajları sağladı, nereleri peşkeş çekti, bunları da açıklamasını bekliyoruz.”

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın istifası ile ilgili soruya ise Torun, şu karşılığı verdi:

“Kaçıncı Maliye Bakanı, biz de artık sayısını bilmiyoruz, elektrik sayacı üzere dönmeye başladı. Biz de artık takip edemiyoruz. Doğal problem Maliye Bakanı’nın, Merkez Bankası Başkanı’nın değişmesi değil, problem bu kararı veren tek adamın değişmesinde. Sıkıntı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte bu sistemi başımıza getiren, ülkeyi yöneten Cumhurbaşkanı’nın gitmesinde. Sorunun kaynağı o. Onun aldığı kararları Maliye Bakanı, Merkez Bankası Lideri ve öteki bakanlar uyguluyor. Uygulamadığında esasen vazifeden alıyor. Sonuçta sorunun kaynağını çözmek lazım. Hazine ve Maliye Bakanı’nı almakla yetmiyor. Damadını da aldı, Lütfü Elvan’ı getirdi. Artık onu aldı, öbür birini getiriyor. Tahlil, bakanları değil, baştakini değiştirmekte.”

“Yavuz hırsız konut sahibi bastırır misali”

MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin, Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş ile ilgili açıklamaları için de Torun, şöyle konuştu:

“Bahçeli’nin açıklaması tam bir acizlik göstergesi. Bir genel lidere yakışacak tabirler değil. Kaldı ki Mansur Yavaş’ın gerisinde Ankara halkı, Türk milleti var. Sonuçta şayet bir güçse, o halkın gücünü, yetkisini kullanıyor. Bahçeli, maalesef yaptığı açıklama, yavuz hırsız konut sahibi bastırır misali, yaşanan olumsuzluğu birilerine atfederek sorumluluktan kurtulmaya çalışıyor. Bu millet, kimin ne yaptığını, kimin de iş tuttuğunu pek yeterli biliyor.”