İsviçre’de yaşayan Mehmet Kaya, 10 Eylül 2015’te Western Union aracılığıyla 347 lira masraf ödeyip Tunceli’de yaşayan kardeşi Cafer Kaya’ya 15 bin lira gönderdi.

Parayı çekmek için 15 Eylül 2015’te Hozat’taki Western Union şubesine giden Cafer Kaya, paranın İstanbul’da birebir isimli biri tarafından 12 Eylül 2015 Cumartesi günü Şişli’deki bir alışveriş merkezinde nöbetçi olarak açık bir bankanın şubesinden çekildiğini öğrendi.

Cafer Kaya, savcılığa cürüm duyurusunda bulunurken, İsviçre’den İstanbul’a gelen Mehmet Kaya da kelam konusu banka aleyhine dava açtı.

Mehmet Kaya’nın avukatı Erbil Güner tarafından İstanbul 11. Tüketici Mahkemesi’ne sunulan dava dilekçesinde, paranın 12 Eylül 2015’te Moldova vatandaşı Cafer Kaya isimli bireye sadece pasaport ibrazıyla şahsi kusurlu olarak ödendiği belirtildi.

Paranın üçüncü şahsa ödenmesi esnasında doldurulan evrak üzerindeki hiçbir yazı ve imzanın gerçek Cafer Kaya’ya ilişkin olmadığı anlatılan dilekçede, gerçek Kaya’nın da ikamet etmediği İstanbul’a hiç gelmediği kaydedildi.

Türk ismiyle Moldova pasaportu sundu

Bankanın, paranın ödenmesi konusunda gereken dikkati ve itinası göstermesi, bütün güvenlik tedbirlerini alıp prosedürleri objektif formda işletmesi halinde Cafer Kaya’nın maddi ziyana uğramayacağı vurgulanan dilekçede, “Paranın alıcısı olduğunu beyan ederek bankaya başvuran kişinin yabancılık ögesi taşıması, pasaport ibraz etmesi, Cafer Kaya ismiyle Moldova vatandaşı görünmesi üzere güvenlik tedbirleri ve denetimleri göz arkası edilmiştir. Alıcının yanlışsız kişi olup olmadığı yordamına uygun halde araştırılıp sorgulamamış, müvekkile ilişkin para sahteciliklere karşı korunmamıştır.” denildi.

Dilekçede, paranın olay tarihinden itibaren yasal faiziyle davacıya ödenmesi istendi.

Mahkeme davayı reddetti

Mahkemenin dava evrakını gönderdiği eksper tarafından hazırlanan raporda, Western Union’un para transfer süreçlerinde birtakım bankalarla mutabakatlı olduğu, alıcıdan kimlik evrakı ve gönderici tarafından bildirilen Money Transfer Control Number’ı (MTCN) söylemesinin istendiği, bunun akabinde ödeme yapıldığı kaydedildi.

Raporda, davacının şifre mahiyetindeki MTCN numarasını diğerleriyle paylaşmaması halinde havalenin Türkiye’deki bir acenteden çekilemeyeceği vurgulanarak, MTCN numarasının gerek bankaların gerekse Western Union sisteminde şifreli olarak saklandığı, ödeme noktasında da alıcının beyanıyla sisteme girilene kadar görülmediği anlatıldı.

Bu münasebetlerle raporda, MTCN numarasının, bankalar ve Western Union sisteminden sızmasının teknik olarak muhtemel gözükmediği değerlendirmesi yapıldı.

Davalı bankanın mahkemeye sunduğu dilekçede de paranın ödenmesi için alıcının MTCN kodunu söylemesi ve kimlik ibraz etmesi gerektiği, MTCN kodunun yalnızca parayı gönderen ile çeken kişinin bilebileceği, davacının bu kodu korumak zorunda olduğu belirtilerek, bankaya kusur atfedilemeyeceği bildirildi.

Davayı karara bağlayan mahkeme, parayı çekmek için kullanılan şifrenin yalnızca Mehmet Kaya tarafından bilindiğini, üçüncü kişinin öğrenmesinin imkansız olduğunu belirterek, parayı çekmeye giden şahsın hakikat şifreyi yetkililere söylediğini, sürecin buna nazaran yapıldığını kaydetti.

Mahkeme, gerçek şifre verilmediği sürece sürecin gerçekleştirilemeyeceğini vurgulayarak, banka kusurlu olmadığından davanın reddine karar verdi.

Dolandırıcı birebir pasaportla diğerinin parasını da çekmiş

Bunun üzerine Mehmet Kaya, İstanbul 11. Tüketici Mahkemesi’nin kararını İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne (İstinaf) taşıdı.

Kaya’nın avukatlarınca hazırlanan dilekçede, mahkemenin karara tesir edecek nitelikteki hayati kanıtları toplamadan karar kurduğu öne sürülerek, parayı çeken dolandırıcının tıpkı pasaportla bir diğerinin parasını da çektiğine ait farklı bir belgeden oluşan kanıtın mahallî mahkemeye sunulduğu anlatıldı.

Dilekçede, bu kanıt sayesinde dava konusu paranın çekilmesinde kullanılan pasaportun, tıpkı vakitte bir öteki kişinin parası çekilirken de kullanıldığının anlaşıldığı belirtilerek, tekrar davalıların paranın güvenliğini sağlayamadıklarının, dışarıdan müdahaleyle dolandırıcılar tarafından paranın çekilmesine ait bilgi ve şifrelerin alınabildiğinin de ispat edildiği kaydedildi.

Yerel mahkemenin bu kanıtı incelemediği tabir edilen dilekçede, eksik inceleme ve yanılgılı kabuller içeren uzman raporuyla yetinilerek karar verildiği aktarıldı.

Dilekçede, geçersiz pasaportların tespiti için de detektörlerin satıldığı, bankanın pasaport sahteciliğini öngörüp tedbirini almak zorunda olduğu tabir edilerek, mahallî mahkemenin kararının kaldırılması istendi.

İstinaf, davacıyı haklı buldu

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi’nin kararında, Cafer Kaya ismine düzenlenen düzmece pasaporttaki imzayla, davacının kardeşi Cafer Kaya’nın belgeye sunulan imzalarının bariz farklı olduğu belirtildi.

Bankanın yabancı asıllı müşterilere ödeme sırasında tek başına pasaport üzerinden kimlik tespitiyle yetinmemesi, vatandaşlık numarası içeren kimlik kartı da istemesi gerektiği lisana getirilen kararda, yalnızca ibraz edilen pasaport üzerine ödeme yapılmasının davalı bankanın ihmalini gösterdiği bildirildi.

İstinaf talebini kabul eden daire, lokal mahkemenin kararını kaldırarak, davalı bankanın, 12 Eylül 2015’ten itibaren 15 bin 347 lirayı yasal faiziyle davacıya ödemesine hükmetti.

“Mahkeme emsal karar verdi”

Kararı pahalandıran avukat Erbil Güner, bugüne kadar birinci derece ve üst mahkemeler tarafından bu bahiste verilen kararların tüketiciler aleyhine sonuçlandığını söyledi.

Bu karardan evvel mağdur olan tüketicilerden MTCN şifrelerini koruduklarını ispat etmeleri ve Western Union güvenlik sisteminin aşıldığını ortaya koymalarının beklendiğini lisana getiren Güner, “Böylece mağdur vatandaşlar adalet karşısında da darbe alıyor ve hak kaybına uğruyorlardı. Evrakımızda alınan kararla acente ve bankaların dolandırıcılık hareketlerine karşı daha dikkatli ve ihtimamlı hareket etmeleri gerektiği ortaya konulmuş oldu. Dairenin kararı, bu manada emsal bir karar olmakla bu hususta mağduriyet yaşamış sayısız vatandaşa yol gösterici olması manasında da memnuniyet vericidir.” sözünü kullandı.